Brak prawa do Kindergeld dla pracowników oddelegowanych przy uprawnieniu do 500+

Każdy cudzoziemiec — obywatel UE ma prawo do zasiłku na dziecko, jeśli pracuje w Niemczech i w pełni podlega opodatkowaniu. A upraszczając: przebywa nieprzerwanie więcej niż 6 miesięcy, bez względu na to, gdzie mieszkają jego dzieci”. — tak brzmiała w skrócie sentencja wyroku Trybunału Europejskiego w sprawie Chudziński / Familienkasse Sachsen.

Dzięki temu orzeczeniu setki tysięcy Polaków oddelegowanych do pracy do Niemec przez polskie firmy uzyskiwały i uzyskują Kindergeld.

Nowsze orzecznictwo Trybunału Europejskiego (wyrok ETS ws. Moser z 18.09.2019 - C-32/18) i wynikające z niego orzecznictwo niemieckiego Trybunału Finansowego (BFH wyrok z dn. 1.07.2020 - III R 22/19) znacznie ogranicza te prawa.

W skrócie sprowadza się ono do stwierdzenia, że owszem, każdy cudzoziemiec — obywatel UE — ma prawo do zasiłku na dziecko, jeśli pracuje w Niemczech i „w pełni podlega opodatkowaniu”, bez względu na to, gdzie mieszkają jego dzieci, pod warunkiem, że w kraju, w którym te dzieci mieszkają, rodzinie nie przysługuje świadczenie krajowe — w Polsce 500+.

Jeżeli dzieci nie są pełnoletnie, a drugi rodzic nie pracuje w Niemczech na niemiecką umowę o pracę, z reguły tak właśnie będzie.

Zgodnie z rozporządzeniem 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego tzw. dodatek dyferencyjny (różnica pomiędzy Kindergeld a 500+) nie musi być przewidziany dla dzieci zamieszkujących w innym Państwie Członkowskim, kiedy uprawnienie do przedmiotowego świadczenia wynika wyłącznie z miejsca zamieszkania.

Według Trybunału Europejskiego oraz niemieckiego Sądu Finansowego z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia, jeżeli pracownik jest oddelegowany do pracy w Niemczech przez polską firmę, a w Polsce rodzinie przysługuje 500+.

Taka interpretacja przepisów powoduje także, iż Kasa Rodzinna może — i wszczyna — postępowania kontrolne pod tym kątem i cofa wstecznie prawo do niemieckich świadczeń. Jest to możliwe jeszcze przez 4 lata od końca roku, za który zostały one przyznane — po tym okresie roszczenie Kasy Rodzinnej o zwrot Kindergeld się przedawnia.

Wspomniane orzeczenie wydaje się nie przesądzać ponadto, czy w takiej sytuacji wspomniany dodatek dyferencyjny (różnica pomiędzy 500+ a Kindergeld) nie będzie jednak wypłacany drugiemu rodzicowi (nieoddelegowanemu do Niemiec), jeżeli na niego złożony zostanie wniosek - szczególnie w sytuacji gdy 500+ pobierał będzie rodzic oddelegowany do pracy w Niemczech.

Jeżeli więc otrzymaliśmy decyzję oddalającą świadczenia w takiej sytuacji, a drugi rodzic nie pracuje tylko wychowuje dzieci w Polsce, istnieje opcja złożenia odwołania, przy czym w takiej sytuacji, do czasu gdy nie zapadnie kolejne precedensowe orzeczenie, należy być przygotowanym na koszty prawne i Sądowe wynoszące ok 50% dochodzonych rocznych świadczeń (dwie instancje przed Familienkasse oraz Sąd).

Inną i, wydaje się że bezpieczniejszą finansowo, opcją może być korzystanie w takiej sytuacji z ulgi podatkowej na dzieci, której powyższe orzecznictwo nie wyłącza, a która przysługuje w sytuacji gdy Kindergeld jest od niej mniejszy lub nie przysługuje w ogóle. Niestety ulga będzie miała pozytywny efekt jedynie w sytuacji, gdy bez niej nie otrzymalibyśmy całego zwrotu podatku opłaconego przez pracodawcę w ciągu roku w Niemczech (Lohnsteuer).