W przypadku niepełnoletnich dzieci, które straciły jednego z rodziców i mieszkają w Polsce, istnieje możliwość uzyskania renty półsierocej (Halbwaisenrente) z Niemiec. W tym artykule omówimy, czy takie dzieci mają również prawo do Kindergeld, czyli niemieckiego zasiłku na dzieci, jakie są warunki przyznawania tych świadczeń, a także jak ubiegać się o nie.
Renta półsieroca (Halbwaisenrente) to świadczenie, które przysługuje dzieciom, które straciły jednego z rodziców, a zmarły rodzic pracował i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne w Niemczech przez co najmniej 5 lat. W przypadku dzieci mieszkających w Polsce, aby ubiegać się o to świadczenie, należy zgłosić się do niemieckiego Zakładu ubezpieczeń emerytalno-rentowych (Deutsche Rentenversicherung). Uprawnienie do renty półsierocej trwa do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, jednak może być przedłużone do 27. roku życia, jeśli dziecko kontynuuje naukę lub odbywa praktyki zawodowe.
Kindergeld to świadczenie, które przysługuje rodzicom na utrzymanie dzieci do ukończenia przez nie 18. roku życia, a w niektórych przypadkach nawet do 25. roku życia. Wysokość Kindergeld wynosi 219 euro miesięcznie dla pierwszego i drugiego dziecka, 225 euro dla trzeciego dziecka i 250 euro dla czwartego i każdego kolejnego dziecka. Aby ubiegać się o Kindergeld, należy zgłosić się do odpowiedniego urzędu skarbowego (Familienkasse) w Niemczech.
Zgodnie z niemieckimi przepisami, Kindergeld przysługuje również dzieciom mieszkającym za granicą na terenie innego państwa Unii Europejskiej, w tym Polski. Do tej pory również dzieci otrzymujące rentę półsierocą z Niemiec mogły ubiegać się o Kindergeld. Wynikało to z korzystnej dla nich interpretacji przepisów unijnego rozporządzenia o koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych (883/2004). Z tą praktyką zdaje się nie zgadzać — przynajmniej część — niemieckiego orzecznictwa socjalnego. W swoim nowym wyroku Sąd Socjalny w Norymberdze (SG Nürnberg, 18 KG 30/22, Urteil vom 8.03.2023) stwierdził, iż w jego opinii tak dalece idąca rozszerzająca wykładnia przepisów europejskich nie jest zgodna z prawem.
Sam wyrok nie jest prawomocny. Nawet jednakże w przypadku jego uprawomocnienia (tzw. niewnoszenia przez ubiegającego się o Kindergeld apelacji) nie można go uznać za ogólnie wiążący, ponieważ nie został on zatwierdzony przez Sąd najwyższej instancji — tutaj Bundessozialgericht. Wyrok ten powoduje jednak, że w przypadku renty półsierocej nie można być już pewnym, iż świadczenia nadal będą przysługiwały. W przypadku, jednak gdyby na podstawie tego wyroku Kasa Rodzinna uchyliła świadczenia wstecznie, istnieje duża szansa na ich zatrzymanie, przy powołaniu na tzw. zasadę zaufania do państwa prawa (Vertrauensschutz), bądź też na tzw. zasadę słuszności (Billigkeit) — szczególnie jeżeli świadczenia zostały już zużyte.
Oceń nas i zmotywuj
do jeszcze lepszej pracy :)
