Chytry dwa razy traci – czyli czym grozi praca na czarno w Niemczech

Praca na czarno w Niemczech nie jest wykroczeniem ale przestępstwem, za które płaci się wysokie grzywny oraz kary.
Płaci je zarówno pracownik jak i pracodawca.

Od dłuższego czasu w Polsce z uwagi na znaczące rozbieżności w zarobkach oraz trudną sytuację materialną, wielu Polaków decyduje się na wyjazdy w celach zarobkowych do innych krajów, w tym najczęściej do krajów wchodzących w skład Unii Europejskiej. Z uwagi na znaczny przelicznik walutowy (aktualnie 4,39 zł za 1 euro) spora część emigrantów godzi się lub wybiera pracę na czarno. Praca na czarno oznacza większe zarobki, gdyż nie odprowadzamy np. składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Należy wskazać, iż działalność nierejestrowana, inaczej zwana pracą „na czarno”, to praca wykonywana bez jakiejkolwiek pisemnej umowy między pracodawcą a pracownikiem od której nie są odprowadzane żadne daniny publiczne. Brak odprowadzania wskazanych powyżej „danin” rodzi jednak odpowiedzialność karną oraz finansową - i to zarówno dla pracownika jak i pracodawcy.

Z uwagi na szerokie spektrum problemu na terenie Unii Europejskiej, w niniejszym artykule skupię się na niemieckim rynku pracy. Przepisy dotyczące pracy na czarno oraz nielegalnego zatrudnienia znajdują się w wielu aktach prawnych prawa niemieckiego jednakże w większości przypadków juryści powołują się na ustawę z 2004 roku o zwalczaniu pracy na czarno i nielegalnego zatrudnienia (Schwarzarbeitsbekämpfungsgesetz)*.

Ten akt prawny traktuje jako pracę na czarno następujące sytuacje:

Praca na czarno w Niemczech nie jest wykroczeniem ale przestępstwem, za które płaci się wysokie grzywny oraz kary. Płaci je zarówno pracownik jak i pracodawca. Kara dla pracownika świadczącego prace na czarno to grzywna nawet do 5000 €, lub wydalenie z terytorium Niemiec wraz zakazem pracy. Liczba kontroli przeprowadzanych przesz służby celne (Zollamt) jest coraz częstsza. Weryfikacji podlegają także kwestie podatkowe weryfikowane w Niemczech przez niemieckie urzędy skarbowe (Finanzamt). Następnym negatywnym czynnikiem pracy na czarno jest brak ubezpieczeń społecznych, wpływających na kwestię przyszłej emerytury oraz najważniejsze brak ubezpieczenia zdrowotnego.

Aspekt braku ubezpieczenia zdrowotnego był już przedmiotem rozważań w poprzednim artykule, jednakże należy wskazać, iż brak takiego ubezpieczenia powoduje, że w przypadku choroby, nieszczęśliwego wypadku, konieczności pobytu w szpitalu wszystkie koszty trzeba pokryć gotówką z własnej kieszeni, a często są to kwoty zawrotne, sięgające ok 500,00 € za dobę pobytu w szpitalu. W przypadku śmierci pracownika pracującego na czarno, sama procedura sprowadzenia zwłok to wydatek dla rodziny w wysokości ok . 5000 €. Praca na czarno, jak już zostało to wskazane, wiąże się z całym szeregiem konsekwencji zarówno odnośnie prawa cywilnego jak i karnego (kary grzywny czy pozbawienie wolności). Niezgodne z prawem wykonywanie działalności rzemieślniczej w znacznym rozmiarze może być ukarane karą pieniężną (grzywną) do wysokości 50.000 Euro. Karze o tej samej wysokości podlega zlecenie wykonania takiej pracy na czarno. W sytuacji jednoczesnego pobierania zasiłków socjalnych oraz wykonywania pracy na czarno państwo niemieckie dysponuje zakresem kar nawet do kary 3 lat pozbawienia wonności.​**

Wydalenie obywatela UE pracującego na czarno z Niemiec jest trudne – jednakże przy jednoczesnym wykazaniu, iż nie opłacał on składek na ubezpieczenie zdrowotne, stosowny organ jest uprawniony do wydalenia takiego pracownika z terenu RFN. Sytuacja ta zdarza się wszakże niezwykle rzadko. Branże takie jak: budowlana, gastronomiczna czy hotelowa mają co prawda obowiązek natychmiastowego zgłaszania pracownika do ubezpieczenia, jednakże w rzeczywistości tak naprawdę stan ten jest z goła odmienny – to te branże są narażone na największa ilość naruszeń w sferze legalności zatrudnienia.

Mając powyższe na uwadze należy odpowiedzieć na kluczowe pytanie – o ile więcej faktycznie –zarabia pracownik pracujący w Niemczech na czarno? Od 01 stycznia 2016 wysokość składek na ubezpieczenie społeczne w Niemczech, które są finansowane przez pracodawcę i pracownika, wynosi:

Składką ubezpieczenia zdrowotnego i pielęgnacyjnego objęte są maksymalnie dochody do 4.237,50 euro miesięcznie i 50.850,00 euro rocznie.

Reasumując należy stwierdzić, iż maksymalny udział pracownika w wymiarze składek wynosi około 21,65 % uzyskanego dochodu. Jeżeli przeliczymy to na PLN, to nawet małe kwoty zaoszczędzonych pieniędzy kuszą. Jednakże wizja karalności, grzywien do 50 000,00 EUR oraz zagrożenia karą pozbawienia wolności powinna skutecznie odstraszyć tych którzy noszą się z zamiarem łamania w ten sposób prawa w Niemczech.

Artykuł ukazał się w Portalu Zagraniczne Oferty Pracy

* Źródło: http://praca.wp.pl/title,Praca-na- czarno-w- Niemczech,wid,15687524,wiadomosc.html
** Źródło: http://praca.wp.pl/title,Praca-na- czarno-w- Niemczech,wid,15687524,wiadomosc.html
*** Źródło: https://www.aok.pl/skladki-318.php