Aktualizacja 4.03.2022
— (Brak) prawa do pracy w Niemczech dla Ukraińców korzystających z ochrony w Polsce w związku z wojną na Ukrainie od dnia 4.03.2022.
W dniu 4.03.2022 weszła w życie Decyzja Wykonawcza Rady (UE) 2022/382 stwierdzająca istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkująca wprowadzeniem tymczasowej ochrony. Zgodnie z jej postanowieniami status wysiedleńca otrzymują osoby, które musiały opuścić Ukrainę począwszy od dnia 24 lutego 2022 r. w następstwie inwazji wojskowej rozpoczętej w tym dniu przez rosyjskie siły zbrojne:
Jeśli prowadzisz agencję pracy lub delegujesz do Niemiec pracowników z Ukrainy skorzystaj z konsultacji w promocyjnej cenie 98,40 EUR netto + VAT. Czas trwania porady do 30 minut.
Takie osoby uzyskują po złożeniu stosownego wniosku - tzw. ochronę czasową na terytorium RP lub ochronę międzynarodową. Taka ochrona czasowa powinna zostać udzielona do chwili, gdy możliwy stanie się powrót cudzoziemca do ojczyzny, maksymalnie na rok, z możliwością przedłużenia. Cudzoziemiec korzystający z ochrony czasowej może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę lub wykonywać działalność gospodarczą. Dotyczy to jednakże jedynie kraju, w którym tę ochronę uzyskał.
Cudzoziemcy nie zyskują natomiast w ten sposób uprawnień do korzystania ze swobód europejskich, przysługujących obywatelom Unii Europejskiej. W prawdzie w myśl art. 12 Dyrektywy Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między Państwami
Członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami Państwa Członkowskie udzielają, na okres nieprzekraczający
okresu tymczasowej ochrony, zezwolenia osobom korzystającym z tymczasowej ochrony na podejmowanie działalności na własny
rachunek lub pracy najemnej, z uwzględnieniem zasad obowiązujących w zawodach, jak również na korzystanie z
możliwości edukacyjnych dla osób dorosłych, kształcenie zawodowe i praktyczne zdobywanie umiejętności zawodowych.
Jednakże ze względu na określoną politykę na rynku pracy, Państwa Członkowskie mogą w tym względzie dawać pierwszeństwo
obywatelom Unii Europejskiej oraz obywatelom państw związanych Porozumieniem o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, a także legalnie przebywającym obywatelom państw trzecich otrzymującym zasiłki dla bezrobotnych.
Z takich rozwiązań korzystają też Niemcy, uzależniając prawo do wykonywania pracy na swoim terytorium przez Cudzoziemca (także podlegającego ochronie w innym Państwie UE) od uzyskania niemieckiego zezwolenia na pracę, co opisywaliśmy już we wcześniejszych artykułach.
Tak więc pracować w Niemczech bez niemieckiego zezwolenia na pracę (także transgranicznie) mogą jedynie ci uchodźcy, którzy wystąpili i uzyskali ochronę na terytorium Niemiec.
Aktualizacja 09.2020 — zmiana w praktyce udzielania wiz Vander Elst dla ukraińskich pracowników polskich firm
Jak dotąd po spełnieniu podstawowych przesłanek i uwzględnieniu elementu czasowego (oczekiwania na termin w Ambasadzie) niemieckie władze konsularne co do zasady bez większych utrudnień wydawały ukraińskim pracownikom polskich firm wizy Vander Elst do pracy w Niemczech. Od pewnego czasu obserwujemy jednak zmianę tej praktyki. Coraz więcej ukraińskich pracowników polskich firm, mimo skompletowania przez ich pracodawców takich samych jak wcześniej dokumentów, spotyka się tym razem z odmową. Dotyczy to zarówno firm mocno już osadzonych na polsko - niemieckim rynku, jak i firm nowych.
Niemieckie władze konsularne kwestionują z jednej strony indywidualne wnioski, wskazując np. na braki formalne polskich umów o pracę czy też zbyt długi okres przebywania na urlopie bezpłatnym przez ukraińskiego pracownika bezpośrednio przed złożeniem wniosku, jak i charakter działań polskich firm w Niemczech jako całość. W tym drugim przypadkach niemieckie władze zdają się przyjmować wąską - i w naszej opinii niezgodną z prawem unijnym - definicję tymczasowego charakteru działań w Niemczech.
Jeżeli zmiany w praktyce władz danego kraju Unii (tutaj: Niemiec) są systemowe, daje to dodatkowe możliwości obrony prawnej przed takimi działaniami. Obok rozszerzenia argumentacji w postępowaniach odwoławczych o przepisy prawa unijnego, często skuteczne okazują się tutaj działania petycyjne (także grup branżowych) do takich organów jak polskie i niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, oraz Parlament Europejski. Często niekorzystnymi zmianami udaje się także zainteresować media.
Podobna sytuacja miała np. miejsce w latach 2014-2015, gdy m.in. praktyka niemieckich urzędów doprowadziła do ponad 3-letnich opóźnień w wypłacie niemieckich świadczeń rodzinnych (Kindergeld) dla ponad 100 tysięcy polskich obywateli pracujących w Niemczech. W wyniku opisanych powyżej działań udało się odwrócić tę niekorzystną tendencje - obecnie wnioski Polaków opracowywane są na bieżąco.
Więcej na temat tamtych działań dowiesz się z artykułów:
Czy pracownik z Ukrainy będzie mógł wykonywać pracę na terenie Niemiec bez względu na zawód i wykształcenie?
Nowe przepisy nie zmieniają nic w kwestii dostępu do niemieckiego rynku pracy dla osób niewykwalifikowanych bądź słabo wykwalifikowanych.
Wraz z wejściem nowych przepisów straci moc lista zawodów deficytowych. W przypadku posiadania przez pracownika uznanego dyplomu i umowy o pracę, nie będzie też przeprowadzane postępowanie sprawdzające, czy na dane miejsce pracy można w pierwszej kolejności zatrudnić pracownika z Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak kompletnej swobody na niemieckim rynku pracy, ponieważ pracownicy nadal muszą posiadać wykształcenie odpowiadające niemieckiemu wykształceniu zawodowemu (niem. Ausbildung), potwierdzone zdanym egzaminem państwowym. Dyplom może być uzyskany za granicą, jednakże urząd sprawdza, czy może on zostać uznany w Niemczech.
Co oznacza uznanie dyplomu?
Dyplom musi być potwierdzony egzaminem państwowym, nie może to być więc certyfikat wydany na podstawie wewnętrznych przepisów ośrodka kształcącego. Sytuacją najkorzystniejszą jest taka, w której dany zawód istnieje zarówno w Niemczech jak i za granicą, a program kształcenia jest w obu krajach analogiczny. Urząd dokonuje sprawdzenia, czy dyplom uzyskany za granicą może zostać uznany w Niemczech, jednak, w przypadku znacznych różnic w programie kształcenia, może zostać uznany tylko częściowo. Istnieje jednak możliwość odbycia kursu uzupełniającego (niem. Anpassungsqualifizierung), po którego zakończeniu dyplom może zostać uznany w całości.
W przypadku wątpliwości dotyczących tego, czy złożony egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe był egzaminem państwowym, najszybszym rozwiązaniem będzie kontakt z organizującą go instytucją.
Czy pracownik z Ukrainy będzie mógł wykonywać pracę na terenie Niemiec na podstawie polskiego zezwolenia na pobyt/pracę?
Nie. Polski rynek pracy jest otwarty dla pracowników ze Wschodu – warunki, które należy spełnić, aby uzyskać zezwolenie na pracę nie są aż tak restrykcyjne. Natomiast starając się o pracę w Niemczech, należy spełnić przesłanki wymagane tamtejszym prawem, polskie zezwolenie na pobyt i pracę nie legalizuje pobytu i pracy na terenie Niemiec.
Czy pracownik z Ukrainy może wjechać do Niemiec na podstawie ruchu bezwizowego (pobyt do 90 dni) i podjąć pracę?
Zasadniczo nie jest to możliwe. Ruch bezwizowy umożliwia wjazd na teren RFN na podstawie paszportu biometrycznego np. w celu turystycznym lub w celu udziału w wydarzeniu kulturalnym. Wjeżdżając w celu podjęcia pracy należy uzyskać wizę oraz pozwolenie na pracę jeszcze przed wyjazdem. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek w ambasadzie Niemiec w Kijowie.
Oceń nas i zmotywuj
do jeszcze lepszej pracy :)
